Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde, Uzay Ajansı tarafından hazırlanan ‘Milli Uzay Ajansı’ Tanıtım Toplantısı’nda kritik açıklamalarda bulundu.
Türkiye’nin Milli Uzay Programı’na ilişkin yol haritası kapsamında 10 hedef açıklayan Erdoğan, 2023’te Ay ile ilk temasın gerçekleşeceğini, bir Türk vatandaşının uzaya gönderileceğini ve uzay limanı işletmesi kurumasının planlandığını belirtti.
İşte Milli Uzay Programı’na ilişkin yol haritası kapsamında açıklanan 10 hedef ve bu hedeflerde elde edilecek amaçlar, stratejiler ve kazanımlar:
1-Ay Görevi
Hedef: Cumhuriyetimizin 100. yılında Ay’a ilk teması gerçekleştirmek
Aşamalar:
- İlk aşamada, 2023 yılı sonunda uluslararası iş birliği ile yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimizkendi milli ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştirilecek.
- İkinci aşamada, aracımızı yakın yörüngeye çıkaran ilk fırlatma bu kez kendi milli roketlerimizle yapılacak, aya yumuşak iniş gerçekleştirilecek.
Amaçlar:
- Ülkemiz Ay’da bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri olması
- Fırlatma teknolojileri ve derin uzayda çalışan uzay sistemleri konusunda deneyim elde edilecek ve sistemlerimize uzay tarihçesi kazandırılması
- Yüksek radyasyona dayanaklı teçhizat teknolojisinden haberleşmeye; otonomiden yapay zekâya kadar birçok alandaki çalışmalar için altyapı oluşması
- Yerli ve millî olarak geliştirdiğimiz alt sistemlerin ticarileşmesinin önünün açılması
- Uzay konusunda ülkemizdeki farkındalığın artması
2-Uydu Üretiminin Tek Çatı Altına Toplanması ve Yerli Uydu Geliştirme Programı
Hedef: Yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkarmak
Strateji:
- Ülkemizin sahip olduğu uydu üretim kabiliyetleri, Türkiye Uzay Ajansı koordinasyonunda kurulacak olan tek bir milli şirket bünyesinde birleştirilecek
- Rekabetçi yapının korunmasına dikkat edilecek
- Tüm ihtiyaç sahiplerinin sahip olunan altyapıdan etkin ve ekonomik şekilde yararlanabilmesi için paylaşım modeli oluşturulacak
3-Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi
Hedef: Türkiye’ye ait bir bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmek
Strateji:
- Konumlama ve zamanlama konusunda kritik teknolojilere güdümlü projeler yoluyla yatırım yapılacak
- Uluslararası iş birlikleri oluşturulacak
- Küçük bütçeli teknoloji deneme projeleri ile teknoloji gösterimi yapılacak
- Yer tabanlı ve uzay tabanlı bir yapı aşamalı olarak planlanacak
4-Uzaya Erişim ve Uzay Limanı
Hedef: Uzaya erişimi sağlamak ve bir uzay limanı işletmesi kurmak
Strateji
- Ülkemiz için en uygun fırlatma alanı ve teknolojisi belirlenecek
- Fırlatma tesis altyapısı oluşturulacak
- Öncelikle küçük uydu fırlatma pazarı hedeflenecek
- Yeni nesil teknolojilere yatırım yapılarak rekabet avantajı elde edilecek
- Uygun fırlatma alanı için uluslararası iş birliği imkânları geliştirilecek
5-Uzay Havasına İlişkin Teknolojik Araştırmalar
Hedef: Uzay havası ya da meteorolojisi olarak tabir edilen alana yatırımlar yaparak uzaydaki yetkinliğimizi artırmak
Strateji
- Konumlama sistem projeleri içerisinde özellikle iyonosfer araştırmaları desteklenecek
- Uzay havası araştırmaları, radyasyona dayanıklı yarıiletken geliştirme çalışmaları ve radyasyon test altyapıları projeler içerisine entegre edilecek
- Uydu projelerinde, uzay havasına yönelik görev yükleri desteklenecek
- Uzay havası gözlemlerini toplayan ve modelleri çalıştırarak hizmet veren bir birim oluşturulacak ve bu birimin uluslararası kuruluşlar ile birlikte çalışması sağlanacak
- Üniversitelere yönelik yeni destekler oluşturulacak
6-Uzay Nesnelerinin Yerden Gözlemi ve Takibi
Hedef: Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir ülke konumuna getirmek
Strateji
- TUG ile DAG birbirine entegre edilerek tek bir ulusal araştırma altyapısı haline getirilecek
- Azami uluslararası iş birliği ile geniş bir coğrafyadan veri toplanacak
- Optik sistemler ülkemizde farklı bölgelerde meteorolojik atmosferik koşullar dikkate alınarak kurulacak ve gözlem kalitesi artırılacak
- Kurulacak optik sistemlerde birden fazla işlev gözetilerek verimlilik artırılacak
- Optik olmayan sistemler için gerekli teknolojileri önceden geliştirmek üzere küçük ölçekli projeler başlatılacak
- Radyo frekans ve lazer tabanlı yer sistemleri kademeli olarak devreye alınacak
- Uzay tabanlı sistemler orta vadede sisteme eklenecek
7-Uzay Sanayi Ekosisteminin Geliştirilmesi
Strateji
- Kullanıcılar, özel sektör, araştırma kuruluşları ve üniversiteler arasında rol paylaşımını netleştirecek şekilde mevzuat ve politikalar oluşturulacak
- İş bölümü ve rekabeti dengeleyerek hem rekabet edebilen hem de iş birliği ile sinerji oluşturan yapılar teşvik edilecek
- Proje desteklerini kurgularken piyasa şartları ve ürünlerin/hizmetlerin sürdürülebilirlikleri gözetilecek
- Küçük girişimcilerin yollarını açmak için fikri mülkiyet düzenlemeleri yapılacak ve melek yatırımcı ve risk sermayesi mekanizmaları kolaylaştırılacak
- Uzay Teknoloji Geliştirme Bölgesi oluşturularak tarafların entegrasyonu ve iş birliği kolaylaştırılacak
8-Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi
Strateji
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile birlikte, yerli ve yabancı yatırımcılara ev sahipliği yapacak bir UzayTeknoloji Geliştirme Bölgesi kurulacak
- Uygun teşvik mekanizmaları ile özellikle uzay alanına devşirilebilecek yeteneklere sahip KOBİ’lerin Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgelerinde yer almaları sağlanacak
- Uzay sanayisinin, Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesinden azami seviyede faydalanmasını sağlayacak mevzuat düzenlemeleri yapılacak
9-Uzay Farkındalığı ve İnsan Kaynağının Geliştirilmesi
Hedef: Uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağımızı geliştirmek
Strateji
- Üniversitelerdeki programların ihtiyaçlara uygun şekillenmesini sağlamak için ihtiyaçlar tespit edilerek sonuçlar paylaşılacak
- Uzay ile ilgili eğitimi desteklemek amacıyla, ulusal ve uluslararası yaz okulları, kısa kurslar ve çalıştaylar organize edilecek
- Net olarak tanımlanmış ihtiyaç alanlarında yüksek lisans ve doktora bursları verilecek
- Bilim ve toplum faaliyetleri teşvik edilecek ve yönlendirilecek
- Üniversitelere proje desteği verilerek eğitim ve araştırmanın geliştirilmesi sağlanacak
- Çocukların ve gençlerin uzaya ilgisini yükselterek, bu alanda meslek seçmeye teşvik edilecek, eğitimciler gerekli bilgilerle donatılacak
10-Türk Astronot ve Bilim Misyonu
Hadef: Bir Türk vatandaşını bilim misyonuyla uzaya göndermek
Strateji
- Uluslararası iş birliği programları içerisinde uzaya Türk astronot gönderilmesi konusu müzakere edilecek
- Uzayda yapılacak deneyler için üniversite ve araştırma kuruluşlarından öneri toplanacak
• Türk astronotların bilim ve toplum alanındaki çalışmaları önceden planlanacak
